سعیده قرشی، معمار/شهرپژوه/استراتژیست نوآوری

در طول تاریخ، بشر به عنوان یک جامعه پیشرفت کرده و این امر از طریق مختلفی نظیر تعاملات اجتماعی، آموزش، فناوری و موارد دیگر.  صورت گرفته است. انسانها همچنان در حال بهبود نحوه زندگی هستند؛ فناوری‌های جدیدی را برای انجام وظایف زمانبر ایجاد می‌کنند، بهداشت و درمان و سیستم آموزشی را بهبود می‌بخشند. با گذشت هر نسل، این پیشرفت‌ها تأثیرگذارتر و مکررتر می‌شوند؛ این دوره از پیشرفت‌های تکنولوژیکی به عنوان انقلاب‌های صنعتی ذکر شده است که هر کدام کیفیت یا فناوری خاصی را به همراه دارند که نیروی محرکه سایر متبوع است.

لازم به ذکر است شکاف بین این انقلاب‌ها کوچک و کوچکتر شده و به سرعت در حال وقوع است. هر انقلاب صنعتی جامعه ما را به ارتفاعات جدیدی می‌رساند و این امکان را می‌دهد که در مدت زمان کوتاهی به بیش از آنچه که تصور می‌شد دست یابد.  به گزارش اکونومیست،  سومین انقلاب صنعتی در سال 2012 به طور کامل در حال انجام بود و اکنون، در سال 2020، ما به سرعت به انقلاب صنعتی پنجم  نزدیک می‌شویم.

انقلاب‌های صنعتی چیست؟

انقلاب صنعتی نشان دهنده دوره‌ای از توسعه است که شیوه کار و پیشرفت جامعه را تغییر می‌دهد، اغلب جهان را وارد مرحله جدیدی از پیشرفت انسان می‌کند و به ما امکان می‌دهد بیشتر از آنچه قبلاً می‌توانستیم به دست آوریم. در زمان نگارش این مقاله، چهار انقلاب صنعتی آشکار رخ داده است که هرکدام نحوه عملکرد جهان را تغییر داده است؛ این که چگونه در تولید، فناوری، آموزش و پرورش یا اجتماع به فعالیت پرداخته شود. همانطور که بیان کردیم، جهان چهار انقلاب صنعتی را پشت سر گذاشته است که چهارمین انقلاب در جریان است و البته در حال نزدیک شدن به پنجمین انقلاب صنعتی هستیم.

 انقلاب صنعتی اول

انقلاب صنعتی اول در بازه زمانی سال ۱۷۶۰ تا سال ۱۸۴۰ رخ داده است.

این دوره با معرفی ماشین‌آلات و تکنیک‌هایی که در کارخانه‌ها برای تولید انبوه محصولات در منسوجات، آهن‌سازی و سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گرفت، شاخص شد. در این دوره اختراع موتور بخار انجام شد که به صنعتی شدن اقتصاد در بیشتر اروپا و ایالات متحده کمک کرد.

 انقلاب صنعتی دوم

انقلاب صنعتی دوم از نیمه دوم سده نوزدهم تا جنگ جهانی اول را شامل می‌شود.

ظهور اشکال جدیدی از انرژی مانند برق، گاز و نفت، تقاضای فولاد افزایش یافت و روش‌های ارتباطی با اختراع تلگراف و تلفن بهبود یافت. اختراعات خودرو و هواپیما این دوره را تقویت کرد، که بسیاری را بر آن داشت تا انقلاب صنعتی دوم  را مهمترین انقلاب بدانند.

 انقلاب صنعتی سوم

انقلاب صنعتی سوم اغلب به عنوان انقلاب دیجیتال نامیده می‌شود. این دوره شاهد ظهور انرژی هسته‌ای، الکترونیک، مخابرات و از همه مهمتر رایانه‌ها و اینترنت بود. انقلاب دیجیتال درهای اکتشافات فضایی، تحقیقات و موارد دیگر را باز کرد.

انقلاب صنعتی چهارم

ما در حال حاضر در  انقلاب صنعتی چهارم زندگی می‌کنیم.  به طور معمول، ما نمی‌دانیم چه زمانی انقلاب در حال وقوع است، اما به لطف فراوانی فناوری‌های جدید بدیهی به نظر می‌رسد که انفجار اینترنت باعث این مرحله از انقلاب شده است و اینترنت به شکوفایی تکنولوژی کمک کرده است؛ اینترنت اشیا، فناوری هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، بلاک چین و موارد دیگر .

پیش بینی انقلاب صنعتی پنجم

هر انقلابی جامعه را در زمینه فناوری، آموزش و اقتصاد بیشتر پیش می‌برد… در واقع، بر اساس گزارش‌های آینده مشاغل، 65 درصد از کودکانی که تحصیلات خود را در دبستان آغاز می‌کنند، به شغلی می‌رسند که هنوز وجود ندارد. علاوه بر این، بیش از نیمی از مشاغل ایالات متحده می‌توانند بدون نیروی انسانی خودکار شوند. فناوری‌هایی که در این انقلاب در حال ظهور هستند بر نیازهای بشریت اولویت دارند.  بسیاری از قهرمانان انقلاب صنعتی چهارم این تغییر و واکنش عمومی را تشخیص داده‌اند. آنها شروع به عقب نشینی فناوری و نوآوری‌ها برای خدمت به بشریت برای نسل‌های آینده کرده‌اند ، اما این فرآیند تدریجی خواهد بود.

وقتی مردم برای بحث در مورد حرکت بعدی به سمت پیشرفت گفتگو می‌کنند، معمولاً در مورد “موضوع بزرگ بعدی فناوری” صحبت می‌کنند و به ندرت بحث می‌کنند که چگونه این فناوری‌های جدید می‌توانند به بشریت در همه جنبه‌های زندگی کمک کنند. با این حال، در انقلاب صنعتی پنجم، این دیگر صادق نخواهد بود.

فناوری و انسان

هدف انقلاب صنعتی پنجم، ادغام دقیق انسان و فناوری است و اطمینان حاصل می‌کند که هر دو با هم همکاری نزدیک دارند و مزایای بی‌شماری را برای یکدیگر فراهم می‌آورند. بسیاری از کارشناسان امیدوارند به جای تمرکز بر سود، اولویت را در انسانیت و هدف قرار دهند.

تمرکز در طول انقلاب صنعتی پنجم بر  اعتماد به فناوری و اطمینان از استفاده از آن برای منافع جهان است. این انقلاب می‌پرسد که چگونه ما می‌توانیم جهان را بهتر کنیم؟