کودکان سرمایه‌های آینده شهرند. کودکی که ارتباط خوبی با شهر محل سکوتنش داشته باشد در آینده احساس تعلق خاطر بیشتری به شهر می‌کند و شهروند مفیدتری برای آن اجتماع خواهد بود. به‌علاوه، شهر محل زیست کودکان است و کودک در فرآیند رشد خود نیازدارد تا محیط پیرامونش را بشناسد و احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
یکی از راه‌های برقراری ارتباط بهتر میان کودک و شهر، ایجاد فضاهای شهری امن، ایمن و دوست‌دار کودک است که عموماً به عهده نهادهای مدیریتی شهر است. اما بخش دیگر این ارتباط به کمک والدین ایجاد می‌شود. از طریق کتاب، یار مهربان!
در ادامه مطلب 7 عنوان کتاب و فعالیت‌های مرتبط با آن‌ها پیشنهاد می‌شوند.
1) نام کتاب: صبح بخیر شهر!
نویسنده: پت کرنان
تصویرگر: پاسکال کمپین
نویسنده دراین کتاب تصویر زندگی صبحگاهی در یک شهر بزرگ را شرح می‌دهد. درحالی که خیلی از افراد در تخت‌خواب خود خوابیده‌اند، نانواها، مجریان برنامه صبحگاهی و ماموران پلیس در شهر هستند. کم کم با طلوع آفتاب تعداد بیشتری آدم به خیابان‌ها می‌آیند و فعالیت خود را در شهر آغاز می‌کنند.
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
زمانی که به مدرسه می‌رفتی صبح‌ها چه کسانی را می‌دیدی؟
به نظر تو سحرخیزترین فرد محله ما چه کسی است؟
پیشنهاد:
یک روز صبح زود به همراه کودک به گردش صبحگاهی بروید. در مسیر درباره آفرادی که می‌بینید و حدستان راجع به شغل آن‌ها گفتگو کنید.
2) نام کتاب: ما هم این‌جا زندگی می‌کنیم!
نویسنده: نانسی لوئن
تصویرگر: امر ویزلی
قراراست در این شهر به بهترین شهروندان شهر جایزه داده‌شود. شهروندان این شهر باید دقت کنند تا شهروند خوبی برای شهر خود باشند، آشغال روی زمین نریزند، به یکدیگر احترام بگذارند و ….
نویسنده دراین کتاب از تجربیات واقعی در زندگی استفاده کرده با ارائه راه‌کارهایی خلاقانه و سرگرم‌کننده آن‌ها را شهروندانی آگاه، مسئول و حساس به جامعه تربیت کند.
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
به نظرت شهروند خوب چگونه شهروندی است؟ آیا خودت شهروند خوبی هستی؟
چه کسانی از دوستان یا آشنایانت شهروند خوبی هستند؟ چرا؟
پیشنهاد:
مسابقه شهروندی در منزل برگزار کنید. به مدت یک هفته تمرین کنید که شهروند خوبی باشید و در پایان هفته یکدیگر را ارزیابی کنید.
3) نام کتاب: خیابان زیر پاهای من
نویسنده: شارلوت گولین
تصویرگر: یووال زومر
این کتاب تاشو دو طرفه کودکان را به سفری جذاب در عمق زیرزمینی می‌برد. در یک طرف زیر شهر نشان داده شده است، در حالی که طرف مقابل زمین را در زیر حومه شهر نشان می دهد. صحنه‌های زیرزمینی شامل تونل ها و لوله ها ، بریدگی موجودات، لایه های سنگ و هسته مذاب سیاره است و یکپارچه به قسمت بعدی می چرخد. خیابان‌های زیر پاهای من با آمیختن تنظیمات شهری و روستایی، پوشش موضوعاتی مانند زمین‌‍شناسی، باستان‌شناسی و تاریخ طبیعی، به کودکان این فرصت را می دهد تا از طریق یک تجربه یادگیری دقیق ، دنیای خود را کشف کنند.
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
برای گفتگو در مورد این کتاب حتماً یک دایره المعارف داشته باشید تا در موارد لزوم به آن مراجعه کنید.
پیشنهاد:
به کودک اجازه دهید تا با خاک باغچه بازی کند و زمین را بکاود. با او درباره چیزهایی که حین کاوش می‌بیند گفتگو کنید.
4) نام کتاب: پنجره‌ها
نویسنده: جولیا دنوس
تصویرگر: ای-بی گودال
این کتاب کودکان را تشویق به جستجو و دقت در محله خود می‌کند. کودکان با تردد و حضور در شهر و محله، احساس امنیت و تعلق به مکان می‌کنند.
قبل از تاریکی شب ممکن است برای قدم‌زدن به خیابان‌های محله خود بروید. دراین پیاده‌روی هراتفاقی ممکن است بیفتد؛ گربه‌ای از کنار شما رد شود و یا یکی از دوستانتان را ببینید. با تاریک‌تر شدن هوا، چراغ خانه‌ها یکی یکی روشن می‌شوند و خانواده‌های کنار هم در خانه جمع می‌شوند…
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
از پنجره خانه ما چه چیزهایی دیده می‌شود؟
دوست داری در محله چه چیزهایی ببینی؟
پیشنهاد:
یک بار صبح و یک بار حوالی شب در محله تردد کنید. به صداها، مسیر حرکت آدم‌ها، پوشش افراد (تفاوت در هوای گرم ظهر و هوای سرد شب) توجه کنید.
5) نام کتاب: شاید چیزی زیبا
نویسنده: ترزا هاول- ایزابل کمپوی
تصویرگر: رافائل لوپز
ناشر: بافرزندان
پاشیدن رنگ در جامعه خاکستری چه فایده‌ای دارد؟ همانطور که میرا و همسایگانش کشف می کنند، رنگ کردن محله تاثیر زیادی در محله و همسایگان می‌گذارد! این کتاب براساس یک داستان واقعی در شهرهای سن‌دیگو، کالیفرنیا و چند شهر دیگر است. دراین کتاب کودکان متوجه تاثیر هنر در جامعه و اینکه حتی کوچکترین هنرمندان می توانند چیزهای بزرگی را تحقق بخشند، می‌شوند.
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
دوست داری در محله چه تغییری انجام بدهی؟
فکر می‌کنی محله متعلق به چه کسانی است؟
به جز رنگ کردن چه کارهایی می‌شود برای تغییر محله انجام داد؟ چه کاری از دست تو برمی‌آید؟ (مثلاً محبت کردن به همسایه‌ها)
پیشنهاد:
با کودکان همسایه آشنا شوید. شاید شما هم بتوانید تغییری در محله‌تان ایجاد کنید.
6) نام کتاب: ایگی سزار، پسرک معمار
نویسنده: آندریا بیتی
تصویرگر: دیوید رابرتس
این کتاب تصویری محبوب و پرفروش نیویورک تایمز، داستانی پر از سرگرمی و الهام بخش درباره قدرت کار گروهی و اهمیت توجه به استعداد های فردی است.
بعضی از بچه‌ها قلعه‌های شنی می‌سازند. بعضی دیگر برج‌های بزرگ بلوکی می سازند. اما هیچ کس معماری بهتر از ایگیسزار نیست که یکبار مجسمه بزرگ ابوالهول را در چمن جلوی خانه ساخت! خیلی بد است که افراد کمی قدر استعداد ایگی را می‌دانند، مطمئناً معلم کلاس دوم او، خانم لی‌لا گریر، جزو این افراد نیست. تا این که یک گردش دانش آموزی سرنوشت ساز پیش آمد…
این کتاب برای دانشجویان معماری خوش ذوق، معمارانی که فرزند کنجکاو دارند، کودکانی که به ساخت و ساز علاقه‌مندند و معلم‌هایی که می‌خواهند ارزش تفکر خلاق را درک کنند مناسب است.
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
با کودک درباره اینکه فکر می‌کند در چه زمینهای استعداد دارد گفت‌وگو کنید.
درباره مراحل ساخت یک بنا، از ایده تا عمل فکر و گفتگو کنید. برای این کار می توانید از دانشنامه‌ها کمک بگیرید.
پیشنهاد:
تلاش کنید تا مثل ایگی سزار با وسایل مختلف، سازه بسازید. از مداد شروع کنید و برج مدادی بسازید.
فرض کنید یک معمار هستید، به چه ابزارهایی نیاز دارید؟
7) نام کتاب: اسمال در شهر
نویسنده: سیدنی اسمیت
تصویرگر: سیدنی اسمیت
این کتاب ماجرای پسرکی به‌نام اسمال است که در یک روز برفی در یک شهر بزرگ، از خانه خارج شده، از خیابان‌ها عبور می‌کند تا به مرکز شهر برسد. دراین فاصله او از بین ساختمان‌های اداری، پارک‌ها و خیابان‌های شلوغ عبور می‌کند. او در این مسیر خیابان‌های میان‌بر جدید پیدا می‌کند، درخت‌هایی را می‌بیند که برای بازی و بالارفتن مناسب هستند و دوستان تازه‌ای پیدا می‌کند. این‌بار شهر برای اسمال چهره‌ای دوستانه‌تر پیدا کرده‌است. کودکان در این کتاب تشویق به جستجو و کنجکاوی در محله و شهر خود می‌شوند.
سوالات پیشنهادی برای گفتگو پیرامون کتاب:
خیابان‌های اطراف خانه را تا به حال در چه فصل‌هایی دیده‌ای؟ در هر فصل چطور بودند؟
در فاصله خانه ما تا مرکز شهر (مثلاً میدان شهرداری رشت)، چه کوچه‌ها و خیابان‌هایی هستند؟ هر کدام را با چه ویژگی و تصویری به خاطر می‌آوری؟
فرق کوچه و خیابان چیست؟
پیشنهاد:
پرتکرارترین مسیر شهری‌تان را انتخاب کنید. هر بار یکی از مولفه‌هایش را بشمارید. مثلاً یک بار تعداد مغازه‌ها، یک بار درختان، یک بار سطل‌های زباله.
کوثر بابایی
