عصر روز پنجشنبه سوم مرداد ماه جاری، خانهی ترابی میزبان گروه برساو با رویدادی تحت عنوان :موسیقی و خیابان” بود. درب آبی خانه در ترکیب با پوستر زرد رنگ برنامه که تصویری نمادین از ترکیب خطوط عابر پیاده و پیانو را در خود داشت، دعوت کننده بود. روی پوستر نوشته شده بود رشت، شهری که باید شنید و این تو را به گفتگو میخواند. همه چیز برای گفتن و شنیدن در حیاط خانه مهیا بود جمعی شکل گرفته از دغدغهمندان، دوستداران، متخصصین، دانشجویان و اهل هنر و شهر که به مدد برنامهریز این رویداد گردهم آمده بودند.
سعیده قرشی برنامهریز رویداد با ارائهی مقدمهای اینطور بیان کرد که:
این رویداد حاصل پژوهش، تجربه و نشستی از سلسله رویدادهای شهر و تجربه گروه برساو است و با پرداختن به موسیقی خیابانی از منظر یک هنر شهری که در رشت بر سرزندگی و تعاملات اجتماعی موثر است پیش برده میشود و هدف از این برنامه پرداختن به پرسشهای زیر در قالب یک گفتمان بینرشتهای است:
۱. چه نوع موسیقیای در خیابان اجرا می شود؟
۲. آیا این مسئله در گذر زمان تغییر کرده است؟
۳. موسیقی در خیابان در چگونه فضاهایی اجرا می شود؟
۴. اثرات اجرای موسیقی در خیابان و پیوند آن با زندگی شهری رشت چیست؟
۵. نقش موسیقی خیابانی در اقتصاد موسیقی و اقتصاد شهری چیست؟
۶. نوع برخورد مدیریت شهری با موسیقی در خیابان چگونه باید باشد؟
سپس بخش سخنرانی توسط کامیار صلواتی ، پژوهشگر حوزه معماری ایران پیش برده شد. محورهای ارائهی صلواتی در پنج عنوان زیر گنجانده میشود:
اول: تعریف موسیقی خیابانی ، تاریخچهی آن در ایران، وضعیت آن در دنیا، هدف نوازندگان خیابانی و مکان گزینی آنها در شهر
دوم: توجه به ظرفیتها و ویژگیهای فضا در اجرا و محتوای موسیقایی
سوم: آهنگسازی برای شهر و معماری: نمونههایی از آثاری که با الهامگیری از یک شهر یا فضای مصنوع نوشته شدهاند
چهارم: فضاهای اجرای موسیقی و ارتباطشان با موسیقی در ایران و جهان
پنجم: معماری شنیداری و مصداقهایی از ایران و غرب
بخش گپوگفت شامل متخصصین حوزه علی احمدی فر: آهنگساز و پژوهشگر موسیقی معاصر، مهدی سیروس: نوازنده و پژوهشگر موسیقی، کیامرز جوانمردی: معمار و استاد دانشگاه و فرزانه مجریان: اتنوموزیکولوژ و مدرس دانشگاه و با پنل گردانی سعیده قرشی شکل گرفت.
با تشریح این موضوع که موسیقی در خیابان مسئلهای نیست که به دوران اخیر برگردد چنانچه در متون تاریخی ایران نیز به خنیاگران و نوازندگان دوره گرد اشاره شده است و یادآوری این موضوع که در وضعیت فعلی نوازندگان خیابان به دو گونه قابل تقسیمبندی هستند.
گونهی متقدم با ظاهر نامرتب، لباسهای پاره، به صورت دوره گردی و در حرکت و با القای حس ترحم در مخاطب و یا توسل به تکدیگری با نواختن موسیقی مردمپسند و محلی و ترانههای آشنا با سازهایی که بدون تخصص نیز قابل نواختن است.
گونهی متاخر با ظاهر آراسته، لباسهای مرتب و یکجا نشینی در طول اجرا، غالبا از لوازم تقویت صدا برای بهتر شنیده شدن استفاده میکنند و با سازهایی که نیاز به تخصص دارند مینوازند در سبکهای موسیقی که کمتر شنیده شده و با تعداد قابل توجهی قطعه که گاه توسط خودشان آهنگسازی شده است، این گروه به ارتباط بیواسطه با مخاطب اهمیت میدهد.
علی احمدیفر از منظر آسیبشناسی پدیده را مورد بررسی قرار دادند و وضعیت موسیقی در خیابان را نیازمند بازبینی جدی در سطوح مختلف دانستند.
فرزانه مجریان از منظر اتنوموزیکولوژی موضوع را مورد بررسی قرار دادند و علاوه بر نگاه تاریخی به این موضوع به معضلات نوازندگان از منظرهای اقتصادی، اجتماعی و هویتی پرداختند.
مهدی سیروس به سبک موسیقی در خیابان اشاره کرد و بر نبود تفکیک و تمایز قائل شدن و ایجاد هر نوع محدودیت در این باب تاکید کردند.
و کیامرز جوانمردی به اهمیت ادراکات چند حسی در فضای شهری و ایجاد زمینهای برای درگیری با مخاطب و مردم و بروز سرزندگی در شهر بدین واسطه تاکید کردند.
در این ارتباط بیشتر خواهیم نوشت …
تشکر از کافه پنج که پذیرایی این برنامه را مهمان این گروه بودیم.